“Ngẫm ra trời đất sắp bày
Nhìn trong phong thổ xưa nay khác thường”
Câu thơ của Bùi Dương Lịch chính là sự khắc họa rõ nét nhất về sự ưu ái của đất trời dành cho miền đất Hà Tĩnh. Phải là sự khác thường thì phía sau dáng vẻ thô mộc, giữa cái khắc nghiệt của thiên nhiên, Hà Tĩnh lại có nhiều đến thế những cảnh quan đẹp đến nao lòng. Nếu như trước đây, phong cảnh ấy đã gieo tứ, gieo vần cho thi ca, nhạc, họa, thì nay đã được khai thác thành các tuyến du lịch trải nghiệm, nghỉ dưỡng độc đáo.
Từ bờ Nam dòng Lam đến mái Bắc Đèo Ngang, từ biển cả mênh mông đến cheo leo núi rừng, ở đâu cũng có những cảnh sắc mời gọi du khách. Sự sắp đặt của đất trời đã cho Hà Tĩnh được sở hữu 99 đỉnh non Hồng sừng sững bên dòng La hiền hòa thơ mộng. Cảnh sắc cùng những trầm tích văn hóa của Ngàn Hống là câu chuyện cả một đời người không kể hết.
Sự sắp đặt ấy cũng đã cho cư dân miền đất này một suối nước nóng Sơn Kim quý hiếm; một bến Tam Soa muôn đời mát ngọt, hữu tình; một suối Tiên – Thiên Tượng huyền bí; một Đèo Ngang – Hoành Sơn Quan hiểm trở, nguyên sơ mà hữu tình; một Kẻ Gỗ lắng sâu tình người v.v…
Bên cạnh những danh lam thắng cảnh của núi non là những bờ biển đẹp với biển xanh, cát trắng, nắng vàng. Suốt 137 km chiều dài bờ biển là rất nhiều bãi tắm đẹp. Có nơi đã khai thác và có nơi chưa nhưng tất cả đều tiềm ẩn tiềm năng du lịch trải nghiệm khi gắn với những làng biển cổ xưa với nhiều lễ hội, tập tục đặc sắc. Những bãi biển như Xuân Thành, Thạch Hải, Thạch Bằng, Thiên Cầm, Kỳ Ninh, Đèo Con gắn với các cửa sông, làng cá, cảng biển với những lễ hội đặc sắc, độc đáo… là một trong những tuyến du lịch trải nghiệm, nghỉ dưỡng để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng du khách.
Hà Tĩnh, từ thuở hồng hoang là miền đất tụ cư của nhiều bộ lạc, nhóm người từ phương Nam ra, từ miền Bắc vào. Suốt cả quá trình chung sống ấy, họ đã hòa thuận, kề vai, sát cánh bên nhau cùng chinh chiến với thiên nhiên, giặc giã. Chính trong quá trình ấy đã hình thành nên hệ thống đền, chùa, đình miếu gắn với những truyền thuyết, huyền thoại gắn với các danh nhân.
Khai thác hệ thống các di sản tâm linh này thành sản phẩm du lịch đang là một trong những bước đi thu được nhiều thành quả của du lịch Hà Tĩnh trong những năm gần đây. Nhiều di tích đã trở nên nổi tiếng và trở thành điểm đến không thể thiếu trong tour du lịch của khách thập phương như: Ngã ba Đồng Lộc (Can Lộc), Khu lưu niệm Tổng Bí thư Trần Phú và Khu mộ, nhà thờ Phan Đình Phùng (Đức Thọ), Khu di tích Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (Hương Sơn), Di tích Bùi Cầm Hổ (TX Hồng Lĩnh), Khu di tích Tổng Bí thư Hà Huy Tập (Cẩm Xuyên)…
Hệ thống đền, chùa với những huyền tích và phong cảnh đẹp cũng là điểm đến của du khách thập phương trong mùa lễ hội. Mùa xuân hằng năm, những di tích như đền Chế thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu (TX Kỳ Anh), đền Chợ Củi (Nghi Xuân), chùa Hương Tích (Can Lộc), đền Chiêu Trưng Đại vương Lê Khôi, chùa Chân Tiên (Lộc Hà)… thu hút hàng chục vạn lượt khách du lịch.
Trải nghiệm các tuyến du lịch này, du khách còn được khám phá thêm những giá trị văn hóa dân gian đặc sắc của mảnh đất nồng đượm nghĩa tình Hà Tĩnh qua các làn điệu dân ca ví, giặm, chèo Kiều, ca trù và các lễ hội truyền thống…
